Ik kreeg de vraag van een (ervaren) duiker of hij mag duiken met een blaaskatheter welke hij sinds kort heeft gekregen en lange tijd nodig zal hebben. Ik heb nog niet eerder bij deze vraag stilgestaan, en ook een uroloog in mijn netwerk van duikerartsen had hier nog nooit over nagedacht. In de wetenschappelijke literatuur heb ik hier ook niks over kunnen vinden. De adviezen die ik de duiker heb kunnen geven, is dus gebaseerd op theoretische overwegingen.
Bij de overweging is het belangrijk om te weten wat de reden is waarom een blaaskatheter gebruikt moet worden. Is er sprake van een hypotone of luie blaas [detrusor hypotonie], bijvoorbeeld door langdurig opgerekte blaas door blaasretentie? Of is er sprake van een afvloedbelemmering, bijvoorbeeld door een vergrote prostaat?
Een aantal overwegingen:
* Er is altijd een geringe hoeveelheid lucht in de slangen en opvangzak aanwezig. Deze lucht kan zich verplaatsen naar de blaas toe. Onder invloed van de wet van Boyle kan de lucht zich tijdens het duiken uitzetten met een overrekking van de blaas. Bij een normale functionerende blaas zul je hier minder last van hebben.
* Draineert de blaas voldoende tijdens het duiken en wat is de invloed van druk hierop tijdens de afdaling en opstijging? Bij een hypotone blaas zal de blaas zich wellicht niet ledigen naar de opvang zak (wet van de communicerende vaten) door de duikhouding en dezelfde druk in de blaas alsook daarbuiten.
* De ballon van de blaaskatheter is meestal gevuld met water en heeft daardoor geen verhoogd risico om kapot te gaan tijdens het duiken.
* Praktisch: waar stop je de katheter tijdens het duiken? Ik kan me voorstellen dat dit alleen bij een droogpak mogelijk is door hem onder het pak aan je been te bevestigen. Bij een natpak wordt dit lastiger. In welke situatie dan ook: de afvoerslang en de opvangzak zitten aan het been. Bij elke vinslag kan er frictie ontstaan met risico op het losschieten van de koppelstukken. Daarnaast kan er mechanische beschadiging van plasbuis door de blaaskatheter ontstaan met daarbij bloedplassen.
* Duiken met een kraantje of stop op de blaaskatheter (vanwege de praktische overweging) wordt afgeraden. Bij een blaas waar enige tijd een verblijfskatheter op afloop met opvangzak staat, ontstaat vaak een afname van blaas capaciteit. Voor het duiken dien je voldoende vocht te drinken. Met duiken zul je ook extra urine aanmaken (de ‘duikersplas’). De blaas zal zich dus extra vullen in vergelijking met een situatie boven water. De blaasvulling kan leiden tot blaaskramp en dus plasgevoel zonder dat je onderwater de blaas kan ledigen. Reactief hierop kun je symptomen krijgen van dysreflexie en zelfs buiten bewustzijn raken [vasovagale reactie] wat onderwater niet wenselijk is.
Met dank aan Qais Niemer (uroloog) voor het meedenken.
Als er duikers zijn die ervaringen hebben met duiken met een blaaskatheter, zou ik het fijn vinden als je deze ervaring met me wilt delen.