Wat is de functie en het advies van gebruik van een neusspray bij het duiken?
De neusspray zoals we die zonder doktersrecept bij de drogisterij kunnen kopen zijn zoutoplossing [Natriumchloride neusspray] of Xylometazoline neusspray [Otrivin]. Beiden zorgen ervoor dat het neusslijmvlies slinkt en daardoor de doorgankelijkheid beter wordt. In de meeste gevallen wordt dit gebruikt bij een neusverkoudheid. Bij het duiken kan deze neusspray ervoor zorgen dat het klaren beter gaat.
Er zijn echter ook nadelen aan het gebruik van deze neussprays. Langdurig gebruik van een neusspray kan schade aan de slijmvlies en het neustussenschot geven. Echter het grootste (en reeds na éénmalig gebruik te merken) nadeel van het gebruik van een neusspray is dat het een rebound effect geeft als het uitgewerkt is. Dit houdt in dat de klachten van voorafgaand aan de neusspray terugkomen in een hevigere mate dan vooraf. Ofwel: het neusslijmvlies is na uitwerking van de neusspray tijdelijk meer gezwollen dan vooraf.
Bij het duiken is dit rebound effect gevaarlijk. Als de neusspray uitgewerkt raakt tíjdens het duiken en het slijmvlies extra gezwollen raakt, kan de zogenoemde ‘reverse block’ ontstaan. Door het extra gezwollen slijmvlies kan de buis van Eustachius afgesloten raken en kun je bij opstijgen niet meer goed de uitzettende lucht vanuit het middenoor kwijt waardoor het trommelvlies kan scheuren. Mocht het reverse block compleet zijn, dan rest niks anders dan opstijgen met een gescheurd trommelvlies.
Conclusie
Het gebruik van een Natriumchloride of Xylometazoline neusspray voor het duiken wordt ontraden. Mocht je het om wat voor reden dan ook tóch een neusspray willen gebruiken, dan is het advies om dit zo kort mogelijk voor de duik te doen zodat het rebound effect pas ná de duik optreedt. Bij meerdere duiken op een dag dient voor élke duik de neusspray gebruikt te worden.
NB: Er zijn ook neussprays die alleen op doktersrecept verkrijgbaar zijn, de zogenoemde ontstekingsremmende neussprays met corticosteroiden (bijvoorbeeld Mometason, Budesonide, Fluticason). Deze zijn alleen werkzaam indien ze consequent dagelijks gebruikt worden en hebben geen rebound effect. Daarom zijn deze middelen wél veilig bij het duiken.